Makaleler / Klima kullanırken sağlığınızdan olmayın

Konfor Arayışınız Sağlığınıza Zarar Vermesin

Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde klimaya ihtiyaç duyulmaktadır. Evlerde, işyerlerinde ve arabalarda sürekli klima kullanıyoruz, klima kullanımı hızla artıyor. Fakat klimalar bilinçsiz kullanıldığında sağladığı fayda kadar zarar da verebiliyor. Klima kullanımının arttığı sıcak yaz aylarında klima seçiminden, montaj yerine, kullanımına, bakımına kadar dikkat edilmesi gereken birçok konu var.

Klima Konusunda Dikkat Edilecek Hususlar

Klima seçimi, montajı ve kullanımı son derece önemlidir. Vatandaşlarımız özellikle şu hususlara dikkat etmelidirler: Öncelikle klima kapasitesi seçimini mutlaka yetkili bir Makina Mühendisi yapmalıdır.

Gereğinden fazla kapasitede seçilmiş klima cihazı dur-kalk`lardan dolayı daha fazla elektrik tüketimine, fanın büyümesinden dolayı daha fazla gürültü kirliliğine ve ilk yatırım maliyetlerinin artmasına neden olacaktır.

Klima seçimleri yapılmadan önce mutlaka ısı kazancı hesabı yapılmalıdır. Bu değer tespit edilirken, klimanın kullanılacağı odanın hacmi, dış hava sıcaklık ve nem değerleri, pencere ve kapıların büyüklüğü ve yönleri, mahallin dış cephe kalınlıkları ve kullanılan malzemenin ısıl iletim değerleri, mahalde bulunan insan ve aydınlatmadan gelen ısı kazançları gibi birçok veri dikkate alınmak zorundadır.

Klima alırken öncelikle klimanın verimliliğine bakılmalıdır. COP, klimaların üzerinde bulunan etiket değerlerinden biridir. Performans Katsayısının İngilizce kısaltması olan COP değeri, klimalarda verim ve enerji maliyetini belirleyen temel kıstaslardandır. Verilen 1 birim enerjiye karşılık daha fazla ısı üretmesini istiyorsanız veya yüksek elektrik faturası ödemek istemiyorsanız COP değeri yüksek klima tercih etmelisiniz.

Alacağınız klimaların da mutlaka ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk belgeleri olmasına ve Klimaların servis hizmetlerini verecek yetkiliye kolaylıkla ulaşılabilir olmasına dikkat ediniz.

Vermiş olduğumuz tüm bu teknik detayların ardından anlaşılacağı üzere cihaz seçimleri mutlaka ve mutlaka bir Makina Mühendisi tarafından yapılmalıdır!!!

Cihazı doğru seçmiş olmak tek başına yeterli değildir. Diğer taraftan ısıtma ve soğutma bakımından yanlış sıcaklık set değerlerinde çalışan, iç ünite bakımları, temizlikleri düzenli yapılmayan, ortam içerisinde uygun olmayan hava akımları yaratan klima cihazları sağlık açısından ciddi riskler yaratabilir. Ayrıca taze hava transferi olmayan klima sistemlerinde ortama taze hava girişi olmadığından, sürekli aynı kirli hava dolaştırılmış olacağından ortamın iç hava kalitesi kolaylıkla bozulur. Bu nedenle, kalp, astım gibi hastalıkları olanların bu ortamlarda uzun süre kalmaları tehlikeli olabilir. Klima bir konfor aracıdır, doğru kullanıldığında sağlıklı bir yaşam ortamı oluşmasını sağlar.

Özellikle iş ve alışveriş merkezi yönetimlerine uyarımızdır; işletme masrafını düşürmek adına, Yetkili Mühendisler tarafından hesaplanan taze hava oranlarının altına düşüp, insanlarımızın sağlığı ile oynamayın!!!

Tüm bunların yanında en önemlisi klimaların bakımlarının zamanında yapılmasıdır. Çünkü Klima cihazları iç ve dış ortamda değişik hava şartlarına maruz kalan cihazlardır. Cihazların ısı transfer yüzeylerinde meydana gelen kirlenmeler, cihaz performansında düşüklüğe neden olur. Ayrıca, cihaz içerisindeki soğutucu gazın işletme basıncında mevsime göre düzeltme yapılması gerekir. Bu nedenle klima cihazlarında yılda iki sefer bakım yapılması son derece önemlidir. Bakımı yapılmayan klimaların verimi düşecek, enerji sarfiyatı artacaktır.

Ortamın tozluluk derecesine göre filtre temizlik işareti yandığında duvar tipi ve multi sistem klima cihazlarının filtreleri 15 günde bir, tavan tipi klima cihazlarının filtreleri ise yılda bir kez temizlenmelidir. Split ve Multi tip klima cihazlarının ön tarafında yer alan ve havayı temizleyen elektrostatik filtreyi her 3 ayda bir değiştirmelisiniz. 

Klimaların temizliğinin periyodik olarak yapılması sağlıklı bir yaşam için şarttır. Bakımı yapılmayan klimalar,  ideal filtreleme yapamayacağından toz ve partiküller ortamda kalır,  küf mantarları oluşur. Baş ağrısı, sinüzit, kronik yorgunluk, burun kanaması, yüz felci, alerji ve lejyoner, astım gibi hastalıklara neden olur. Split klimalar, mevcut ortamdaki havayı sirküle ederek çalışır. Ortamdaki havaya hapşırık ya da öksürük yoluyla salınan virüs, klimanın çalışma prensibi gereğince, havayı iç ünitenin içinden geçirerek tekrar bulunduğu ortama bırakacağından o ortamın sağlıksız olmasına neden olur.

Bunların yanında Sağlık açısından özellikle;

•          Klimanın sıcaklık ayarı 23 derecenin altına getirilmemeli,

•          Nem düzeyi %50 olmalı,

•          Klimanın önünde terli oturulmamalı,

•          Araç klimaları yüze ve göğse değil, ön cama doğru olmalıdır.

Terli sıcak havadan klimalı ortama girince vücudumuzda aniden buharlaşma meydana gelir. Bu da bel ve boyun kaslarında tutulma ve ağrıya neden olur. Özellikle çocuklar ve yaşlılar aniden soğuk ortama girince vücut dirençleri düşer. Bu da hastalanmalarını kolaylaştırır.

·         Zamanında değiştirilmeyen filtrelerin, sağlığınızı tehdit edebileceğini, özellikle bundan çocukların ve yaşlıların daha çok etkileneceğini,  

·         Adını 1976‘da ABD‘de eski lejyoner askerleri arasında bir kutlama toplantısından sonra meydana gelen salgından alan Lejyoner hastalığına yakalananların yılda %5-15 inin hayatını kaybettiğini,

·         Hastanelerde; ameliyathaneler, erişkin, çocuk, yenidoğan yoğun bakım üniteleri ve karantina odalarının havalandırma sistemlerinin ve bunların çalıştırma şartlarının uygun olmaması sebebiyle hastanelerin vatandaşlara hayat veren değil, hayatını alan kurumlara dönüştürüldüğünü, unutmamalıyız!!!

Yapımcıyı, mühendis ve mimarları, işletmeciyi yönlendirici bir devlet politikası olmadığı sürece sorunların çözümü çok zor. Halkımız ağır bedeller ödüyor, bu bedel bazen vatandaşlarımızın hayatları olmaktadır. Yakın zamanda Türkiye‘nin yetiştirdiği başarılı beyin cerrahlarından Prof. Dr. Yusuf Erşahin "Lejyoner Hastalığı" mikrobundan hayatını kaybetmiştir.

Kamusal Denetim Şart!

Sağlık Bakanlığı özel hastanelerde, turizm tesislerinde ve AVM`lerde lejyoner hastalığının önlenmesi için acilen tedbir almalıdır. Çünkü lejyonella bakterisi nemli ve sulu ortamda yaşayıp çoğalmaktadır. Bakterinin özellikle oteller, hastaneler, iş merkezleri ve fabrikalardaki su ve soğutma sistemlerinde çoğaldığı bilinmektedir.

Toplum yararı ve kamusal denetim anlayışımız gereği meslek alanlarımızla ilgili konularda toplumu bilgilendirmeyi görev saymaktayız. Uyarıyoruz! Klima alırken mutlaka yetkili bir Makina Mühendisi ile görüşün; kullanımı, seçimi ve takılması konusunda detaylı bilgi alın, düzenli bakımlarını yaptırın ki; KONFOR ARAYIŞINIZ SAĞLIĞINIZA ZARAR VERMESİN!